باورهای هوشی به رفتار فرد جهت داده و پیش بینی رفتار او را برای دیگران ممکن می سازد. جهت گیری هدفی نیز الگوی یکپارچه ای از باورها، اسناد و عواطف است که به رفتار تحصیلی فرد جهت می دهد و روش های مختلف نزدیک شدن، درگیر شدن و یا پاسخدهی به موقعیتهای پیشرفت را شامل می شود. بنابراین با هدف شناسایی رابطه میان جهت گیری هدفی و باورهای هوشی با پیشرفت تحصیلی تعداد 120 دانش آموز دختر و پسر از پایه های اول راهنمایی و دبیرستان به طور تصادفی از میان منطقه 2 شهر تهران انتخاب شدند.برای ارزیابی هوشی از مصاحبه نیمه سازمان یافته و برای تعیین جهت گیری هدفی از پرسشنامه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که: الف) اکثریت دانش آموزان با جهت گیری هدفی تبحری دارای باور هوشی افزایشی هستند؛ ب) اکثریت دانش آموزان با باور هوشی ذاتی دارای جهت گیری هدفی عملکردی هستند؛ ج) باورهای هوشی توانایی پیش بینی جهت گیری هدفی را دارد؛ د) جهت گیری هدفی عملکردی توان پیش بینی 11% از تغییرات پیشرفت تحصیلی را دارد؛ ه) بین پیشرفت تحصیلی و جهت گیری هدفی عملکردی و باور هوشی ذاتی رابطه منفی وجود دارد؛ و) همراه با سن اعتقاد به ترکیبی بودن منبع و ثبات هوش افزایش می یابد ؛ ز) به طور کلی پسران بیشتر از دختران به ترکیبی بودن منبع هوش اعتقاد دارند.

در این پژوهش، رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیش رفت تحصیلی در 300 دانش آموز دختر سال دوم دبیرستان در گرایش های علوم ریاضی و علوم انسانی (در منطقه 6 تهران) بررسی شده است. ابزار به کار گرفته در این پژوهش، پرسش نامه خود کارآمدی تحصیلی جینک و مورگان (به سه سازه کوشش، بافت، و استعداد) بود. هم چنین، پیش رفت تحصیلی با میانگین نمره درس های کلامی (ادبیات و دستور زبان فارسی) و ریاضی (هندسه، آمار و ریاضی) در نیم سال پایانی سنجیده شد.یافته های پژوهش نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی در هر دو گروه آزمودنی از پیش بینی پیش رفت تحصیلی برخوردار است. این بررسی نشان داد که از میان سازه های خود کارآمدی تحصیلی (کوشش، بافت، و استعداد) در رگرسیون گام به گام، در هر دو گروه آزمودنی سازه «کوشش» بیش ترین بهره را در پیش بینی پیش رفت تحصیلی دارد. به سخن دیگر، دختران هر دو گروه پیش رفت تحصیلی خود را بیش تر برآمده از کوشش دانسته اند تا استعداد. در این بررسی، آزمون z فیشر نشان داد که گرایش تحصیلی نقشی تعدیل کننده (مستقل دوم) در رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیش رفت تحصیلی ندارد، ولی در رابطه پیش رفت تحصیلی با سازه بافت تعدیل کننده است. این پژوهش نشان داد که تفاوت دو گروه آزمودنی در خودکارآمدی تحصیلی، پیش رفت تحصیلی، و استعداد معنادار است، ولی در سازه های بافت و کوشش تفاوتی دیده نشد. یافته ها هم چنین نشان داد که هر اندازه خودکارآمدی تحصیلی فرد بالاتر باشد، پیش رفت تحصیلی بیش تری خواهد داشت و هر اندازه بافت خانه و مدرسه فضای بهتری برای دانش آموز فراهم سازد، گرایش او به رشته های علوم ریاضی بیش تر خواهد شد.

 لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل علی پیشرفت تحصیلی بر حسب اهداف پیشرفت و هیجان های تحصیلی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پایه دوم دبیرستان شهر نیشابور بود. نمونه ای به حجم 416 نفر (198 دختر و 218 پسر)، با روش نمونه گیری جند مرحله ای انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه هیجان های تحصیلی (پکران و همکاران، 2005)، مقیاس الگوهای یادگیری سازگار (میگلی و همکاران، 2000) و میانگین نمرات دانش آموزان، گردآوری شد. روش تحلیل مسیر حاکی از برازش خوب مدل بود و نشان داد که اهداف تبحری و اهداف رویکرد-عملکرد با واسطه گری هیجان های مثبت اثرات غیر مستقیم معنادار بر پیشرفت تحصیلی دارد و اهداف اجتناب-عملکرد تنها از طریق هیجان های منفی اثرات غیر مستقیم منفی و معنادار بر پیشرفت دارد. به طورکلی به نظر می رسد که افراد با اهداف تبحری، اضطراب و هیجان های منفی کمتری در موقعیت های چالش برانگیز تجربه می کنند که این بر عملکرد تحصیلی نیز تاثیرات مثبتی دارد.